Po co potrzebny jest cokół?
Cokół jest dolną, najniższą część ściany zewnętrznej budynku. Wykończony okładziną zabezpiecza dom przed zawilgoceniem, zabrudzeniem i uszkodzeniami mechanicznymi. Oprócz funkcji ochronnej, pełni także dekoracyjną. Ciekawie zaprojektowany może efektownie dopełnić architekturę budynku.
Najczęściej spotykane, najlepiej sprawdzające się w praktyce, są cokoły o wysokości od 30 do 60 cm. Wyższe cokoły występują z reguły w domach podpiwniczonych, w których piwnica jest częściowo zagłębiona w gruncie. Cokoły wystające poza lico muru to pamiątka po starym, ciężkim budownictwie, jeśli jednak komuś taki architektoniczny archaizm się zamarzy – albo taki jest stan zastany – będzie to poważne techniczne wyzwanie. Zabezpieczenie przed wnikaniem wody od góry, instalacja odpowiedniego okapnika nad cokołem i skuteczna pozioma izolacja na poziomie izolacji posadzki – wszystkie te kwestie rozwiązywać należy indywidualnie.
Na szczęście, w znakomitej większości przypadków mamy dziś do czynienie z cokołami cofniętymi o 2-3 cm w głąb lica elewacji, które nie stwarzają takich problemów. Cofnięcie cokołu sprawia, że utworzony nad nim kapinos umożliwia odrywanie się kropelek wody od elewacji i nie powoduje zawilgocenia ściany.
Na kanapkę
Obecnie popularną metodą jest wymurowanie cokołu z bloczków betonowych, zabezpieczenie go preparatem hydroizolacyjnym a następnie przyklejenie na całej ścianie fundamentowej, wraz z cokołem, twardych płyt z polistyrenu ekstrudowanego (XPS). Warstwę polistyrenu pokrywa się następnie podwójną warstwą zbrojenia, zatapiając siatkę zbrojącą w zaprawie klejącej.
Tak przygotowany cokół można wykończyć na różne sposoby, m.in. materiałami na bazie kamienia naturalnego, okładziną ceramiczną, można też powierzchnię cokołu otynkować. Powinny być one dobrane w taki sposób, aby zapewnić strefie cokołowej odpowiednią trwałość i możliwość mycia.
W przypadku, gdy na cokole planujemy mocować płytki ceramiczne, klinkierowe lub kamienne trzeba pamiętać o dodatkowym wzmocnieniu połączenia za pomocą łączników mechanicznych (kołków), mocowanych poprzez warstwę zbrojoną siatką.
Tradycyjny kamień
Do kamiennego wykańczania cokołów stosuje się najczęściej otoczaki, kamienie łupane lub płyty kamienne o różnych wymiarach i wykończeniu. Do wmurowania kamieni nadaje się tradycyjna zaprawa murarska. Wykonanie takiego cokołu jest pracochłonne, wymaga dobrania poszczególnych elementów tak, aby uzyskać możliwie jednakowe spoiny.
Do przyklejenia płytek, wykonanych z marmurów naturalnych i syntetycznych lub innych kamieni naturalnych, warto użyć specjalistycznej zaprawy klejącej produkowanej jest na bazie białego cementu, dlatego przyklejone nim płytki, nawet pomimo naturalnej dużej nasiąkliwości, nie ulęgają przebarwieniu.
Płytki z fugą
Płytki cokołowe muszą być przede wszystkim mrozoodporne. Elewacyjne płytki ceramiczne należy przyklejać odkształcalną zaprawą klejącą o zwiększonej przyczepności. est ona mrozo- i wodoodporna. Po rozprowadzeniu pacą zębatą zaprawy na podłożu, klej nanosi się również na płytkę i dokładnie ją dociska do podłoża, lekko przesuwając. Czas korygowania położenia płytki wynosi około 10 minut. Ważne jest, by zlikwidować puste miejsca pomiędzy płytką a podłożem. Klej musi dokładnie wypełniać całą przestrzeń, w przeciwnym razie zimą może się pod płytkę dostać woda, która po zamarznięciu będzie stopniowo osłabiać połączenie klejowe, co może doprowadzić do rozwarstwienia i odspajania okładziny.
Po upływie 2-3 dni od przyklejania płytek, w zależności od warunków pogodowych, można przystąpić do wypełnienia pustych spoin szybkowiążącą i wysokoelastyczną zaprawą do fugowania w odpowiednio dobranym kolorze (do wyboru jest ich 31). Do fugowania płytek klinkierowych można też użyć zaprawy do klinkieru. Ograniczy możliwość wystąpienia wykwitów na cokole.
Tynk z kamyczkami
Bardzo popularnym i efektownym sposobem wykończenia cokołu jest pokrycie go dekoracyjnym tynkiem mozaikowym. Doskonale sprawdzi się w strefie cokołowej, która ze względu na swoje usytuowanie jest szczególnie narażona na uszkodzenia.