Wyprawa tynkarska

Kiedyś do wykańczania ścian i sufitów używano przede wszystkim tradycyjnych tynków wapiennych oraz cementowo-wapiennych. Dziś coraz większa popularnością cieszą się tynki gipsowe.

Wewnętrzna wyprawa tynkarska pełni funkcję izolacyjną i estetyczną. Tynk uszczelnia ścianę, chroni przed pyłami, jest podłożem dla powłok malarskich, tapet i okładzin ceramicznych. Prace tynkarskie można rozpocząć po zakończeniu robót stanu surowego, wyschnięciu ścian i sufitów tak, aby ich wilgotność nie przekraczała 2-3 proc. Muszą być także zakończone wszelkie podtynkowe prace instalacyjne, zamontowane ościeżnice drzwiowe i okienne, a temperatura w pomieszczeniach powinna utrzymywać się w granicach od +5 do +25° C.

Tynki tradycyjne

Tynk cementowy czy cementowo-wapienny to mieszanina cementu, piasku i wody, z dodatkiem wapna lub bez, połączonych w określonych proporcjach. Taką mieszaninę można przygotować samodzielnie na placu budowy. Jednak do prac remontowych w mieszkaniu wygodniej jest zastosować gotowe mieszanki budowlane. Na rynku dostępnych jest wiele zapraw, na przykład Zaprawa Tynkarska Atlas lub Drobnokruszywowa Zaprawa Tynkarska Atlas (na drobniejszym kruszywie). Suchą mieszankę należy połączyć z wodą w odpowiednich proporcjach, podanych na opakowaniu, i wymieszać. Po kilku minutach zaprawa jest gotowa do użycia.

Tynki cementowe można układać we wszystkich pomieszczeniach, na sufitach i na ścianach. Nadają się także do wnętrz, narażonych na działanie wilgoci, czyli w pralniach i łazienkach. Z kolei tynki cementowo-wapienne charakteryzują się dużo wyższą paroprzepuszczalnością niż tynki cementowe. Zalecane są więc przy wykańczaniu ścian i sufitów w starych kamienicach, gdzie musimy szczególnie dbać o ,,oddychanie’’ zawilgoconych murów. Są jednak mniej wytrzymałe na uszkodzenia i wilgoć niż tynki cementowe, ale za to łatwiejsze w obróbce. W przypadku tynkowania ścian wykonanych z materiałów o podwyższonej izolacyjności, na przykład z betonu komórkowego bądź gazobetonu, można zastosować także specjalistyczny tynk o nazwie Atlas KB-Tynk.

Tynki tradycyjne można układać w trzech warstwach – obrzutka, narzut, gładź (nierówne ściany) lub w dwóch – obrzutka i narzut (ściany równe). Przygotowaną zaprawę narzuca się ręcznie, kielnią bądź maszynowo. Nadmiar zbiera drewnianą lub metalową pacą.

Tynki gliniane

To materiał trochę zapomniany, chociaż stosowany w budownictwie od zarania dziejów. Stosując je, można uzyskać modne chropowate  powierzchnie lub idealnie gładkie ściany. Tynki gliniane są paroprzepuszczalne, odporne na działanie grzybów i pleśni. Dobrze akumulują ciepło. Gdy temperatura w pomieszczeniu jest wysoka – pochłaniają je, natomiast gdy robi się chłodniej – oddają.

Ze względu na swój ciężar, nadają się tylko na mocne podłoża, np. z cegieł, pustaków ceramicznych czy betonu komórkowego. Nietypową zaletą tych tynków jest możliwość powtórnego ich „przełożenia” po kilku latach. Po zmoczeniu wodą można im nadać zupełnie nową fakturę. Tynki gliniane można nanosić na ścianę ręcznie, bądź maszynowo. Samodzielne przygotowanie dobrej zaprawy jest trudne, dlatego lepiej skorzystać z gotowych produktów.

Tynki gipsowe

To alternatywa dla tynków tradycyjnych. Są one stosunkowo tanie i łatwe do nanoszenia. Nakłada się je w jednej warstwie, której grubość nie przekracza zazwyczaj 2 cm, i po zatarciu jest gładka. Można je wykonywać na podłożach mineralnych z cegły ceramicznej, wapienno-piaskowej, z betonu zwykłego i komórkowego oraz płyt wiórowo-cementowych.

Tynki gipsowe dobrze akumulują ciepło i mają dobrą paroprzepuszczalność. Potrafią wchłaniać wilgoć z powietrza i „oddawać” ją, gdy we wnętrzu robi się sucho, dlatego w pomieszczeniach wykończonych tynkiem gipsowym panuje przyjemny i zdrowy mikroklimat. Przykładem tych tynków mogą być wyroby Doliny Nidy: Tempo i Sprint oraz Gamma. Dwa pierwsze produkowane  są na bazie gipsu naturalnego. Tynk o nazwie  Tempo, jako cięższy, nadaje się wyłącznie na ściany. Lżejszym tynkiem, o nazwie Sprint, można tynkować  zarówno ściany, jak i sufity.

Tynk Gipsowy Ręczny Gamma to mieszanka oparta na gipsie syntetycznym. Zaprawę tynkarską uzyskuje się poprzez zmieszanie fabrycznie przygotowanej mieszanki z odpowiednią ilością wody. Jeśli zaprawa będzie układana maszynowo, wodę i suchą mieszankę miesza się w agregacie tynkarskim. Tynki układa się, zaczynając od sufitu i przechodząc dalej, do ścian. W czasie ich wysychania w pomieszczeniach należy zapewnić odpowiednią wentylację, ale trzeba unikać przeciągów i bezpośredniego nasłonecznienia.

Ostateczne wykończenie

Używając tynków tradycyjnych, można uzyskać powierzchnię o różnym stopniu gładkości, który określony jest kategoriami od 0 do IV. Tynki cementowe i cementowo-wapienne, po pomalowaniu farbą, mogą być ostatecznym wykończeniem albo stanowić mogą podłoże do wykonania wypraw takich, jak gładzie gipsowe czy tynki dekoracyjne.

Do ostatecznego wykończenia powierzchni ścian i sufitów można użyć gładzi gipsowych. Jej położenie wymaga odczekania co najmniej 28 dni, by tynk mógł dostatecznie związać się z podłożem oraz wyschnąć.

Tynki gipsowe po wyschnięciu są jasne i gładkie. Stanowią bardzo dobre podłoże pod malowanie, tapetowanie lub obłożenie okładziną ceramiczną.